Gripp va immunitet: Qanday qilib kuchaytirish mumkin?
Gripp (influenza) — nafas yo‘llariga ta’sir qiluvchi virusli kasallik bo‘lib, odatda yuqori tana harorati, bosh og‘rig‘i, mushak og‘rig‘i, yo‘tal va charchoq kabi simptomlar bilan namoyon bo‘ladi. Immunitet tizimi organizmni viruslar va bakteriyalardan himoya qilishda muhim rol o‘ynaydi. Kuchli immunitet grippni yengishda va asoratlarni oldini olishda yordam beradi. Ushbu maqolada gripp paytida immunitetni qanday kuchaytirish va organizmni viruslardan himoya qilish bo‘yicha foydali tavsiyalar beriladi.
1. To‘g‘ri ovqatlanish
Immunitetni mustahkamlashning eng muhim usullaridan biri bu to‘g‘ri ovqatlanishdir. Ratsionda vitamin va minerallarga boy oziq-ovqatlar bo‘lishi immunitet tizimini kuchaytirishga yordam beradi. Quyidagi oziq-ovqatlar immunitetni qo‘llab-quvvatlashda muhim ahamiyatga ega:
- S vitaminiga boy mahsulotlar: Apelsin, kivi, limon, greypfrut kabi mevalar organizmni
- https://www.youtube.com/watch?v=n1Z4BagcvlA
- zarur S vitamini bilan ta’minlaydi. S vitamini immun tizimini mustahkamlab, gripp va boshqa infeksiyalarga qarshi kurashishga yordam beradi.
- Sink: Immunitet tizimining faoliyatida sink muhim rol o‘ynaydi. Sinkga boy mahsulotlar qovoq urug‘lari, yong‘oq, mol go‘shti va baliq hisoblanadi.
- Probiotiklar: Probiotiklar saqlovchi mahsulotlar (masalan, kefir, yogurt) ichak mikroflorasini sog‘lom saqlash orqali immun tizimini qo‘llab-quvvatlaydi. Ichakdagi foydali bakteriyalar organizmni virus va bakteriyalardan himoya qilishda katta ahamiyatga ega.
2. Ko‘p dam olish va uyqu
Yetarlicha dam olish va uyqu immun tizimini qo‘llab-quvvatlaydi va organizmni viruslarga qarshi kuchli qiladi. Uyqu davomida organizmda tiklanish jarayonlari yuz beradi va immunitet kuchayadi. Katta yoshdagilar uchun tavsiya etiladigan uyqu vaqti kuniga 7-8 soatni tashkil etadi. Muntazam ravishda yetarli uyqu olmaslik immunitet tizimini zaiflashtirishi va grippga chalinish xavfini oshirishi mumkin.
Dam olish esa organizmni ortiqcha stressdan himoya qiladi. Gripp paytida ko‘proq dam olish va ortiqcha jismoniy faollikdan saqlanish tanaga tiklanish uchun imkon beradi.
3. Suyuqlik iste’molini oshirish
Gripp paytida organizm suvsizlanishi mumkin, shuning uchun suyuqlik ichishni oshirish muhimdir. Suyuqlik ichish organizmni toksinlardan tozalashga yordam beradi va nafas yo‘llarini nam saqlaydi. Kun davomida ko‘p miqdorda suv, mevali sharbatlar va iliq choylar ichish tavsiya etiladi.
Issiq choylar, ayniqsa, asal va limon qo‘shilgan choy, immunitetni kuchaytiradi va tomoq og‘rig‘ini yengillashtiradi. Bulonlar ham immun tizimini mustahkamlashda va grippni tezroq yengishda foydali.
4. Jismoniy mashqlar
Muntazam jismoniy mashqlar qilish immunitet tizimini kuchaytirishga yordam beradi. Mashqlar qonni harakatlantiradi va immun hujayralarining virus va bakteriyalarga qarshi kurashini tezlashtiradi. Shuningdek, jismoniy faollik stressni kamaytiradi va umumiy salomatlikni yaxshilaydi. O‘rtacha darajadagi muntazam jismoniy mashqlar (masalan, yurish, yugurish yoki suzish) immunitetni kuchaytiradi.
Ammo gripp paytida ortiqcha jismoniy yuklanishdan saqlanish kerak. Tana virus bilan kurashayotgani uchun kasallik davrida yengil mashqlar yoki qisqa yurishlar bilan cheklanish tavsiya etiladi.
5. Vitamin D olish
Vitamin D immunitet tizimi uchun juda muhim bo‘lib, u nafas yo‘llarini infeksiyalardan himoya qilishda katta rol o‘ynaydi. Vitamin D yetishmovchiligi gripp va boshqa infeksiyalarga chalinish xavfini oshirishi mumkin. Quyosh nuri vitamin D ning asosiy manbai hisoblanadi. Kuniga 15-20 daqiqa davomida quyoshda bo‘lish organizmni ushbu vitamin bilan ta’minlaydi. Agar quyosh nuri yetarli bo‘lmasa, baliq, tuxum sarig‘i va qo‘ziqorin kabi oziq-ovqatlarni iste’mol qilish tavsiya etiladi.
Shuningdek, vitamin D qo‘shimchalari qabul qilish orqali organizmni bu vitamin bilan ta’minlash mumkin, lekin oldin shifokor bilan maslahatlashish zarur.
6. Stressni boshqarish
Stress immunitet tizimini zaiflashtiruvchi asosiy omillardan biridir. Doimiy stress darajasi immunitetni susaytirib, organizmni viruslarga qarshi kurasha olmasligiga olib keladi. Stressni boshqarish uchun meditatsiya, chuqur nafas olish texnikalari yoki yoga kabi dam olish mashqlarini bajarish tavsiya etiladi. Dam olish texnikalari asab tizimini tinchlantiradi va immunitetni mustahkamlashga yordam beradi.
Shuningdek, muntazam dam olish va sevimli mashg‘ulotlar bilan shug‘ullanish stressni kamaytirishga va salomatlikni saqlashga yordam beradi.
7. Gigiyenaga rioya qilish
Gigiyena qoidalariga rioya qilish immunitet tizimining viruslar va bakteriyalar bilan kurashishiga yordam beradi. Muntazam ravishda qo‘llarni sovun bilan yuvish, aksirganda yoki yo‘talayotganda burun va og‘izni yopish gripp tarqalishini oldini olishda muhimdir. Shuningdek, yuz, burun va ko‘zlarga tegmaslik orqali viruslar tanaga kirishidan saqlanish mumkin.
Xulosa
Gripp paytida immunitet tizimini kuchaytirish kasallikni yengish va asoratlarning oldini olishda katta ahamiyatga ega. To‘g‘ri ovqatlanish, ko‘p dam olish, suyuqlik iste’molini oshirish va muntazam jismoniy mashqlar qilish immunitetni qo‘llab-quvvatlaydi. Shuningdek, stressni boshqarish va gigiyenaga rioya qilish grippdan himoyalanishda samarali choralar hisoblanadi. Ushbu tavsiyalarga rioya qilib, immunitetni kuchaytirish va grippni yengish imkoniyatini oshirish mumkin.
