ODAMLARDA GIJJALAR BILAN BO‘G‘LIQ ENG KENG TARQALGAN XATO FIKRLAR
Gijjalarga oid xato fikrlar va noto‘g‘ri ma’lumotlar ko‘pincha odamlar o‘rtasida tarqaladi, bu esa ularning samarali davolanishi va oldini olishiga xalaqit beradi. Gijjalarning mavjudligi va ularning ta’siri haqida noto‘g‘ri tushunchalar bo‘lishi mumkin. Quyida odamlar orasida keng tarqalgan xato fikrlar va ularning haqiqatlarini keltirib o‘tish.
1. “Gijjalarning faqat iflos joylarda yashovchilarni zararlaydi”
Xato fikr: Ko‘plab odamlar gijjalarning faqat iflos sharoitlarda yashovchilarni zararlashini o‘ylaydi.
Haqiqat: Gijjalar har qanday muhitda paydo bo‘lishi mumkin, hatto toza va gigiyenik sharoitlarda ham. Parazitlar ko‘pincha yuvilmagan oziq-ovqatlar, iflos suv yoki boshqa infeksion manbalardan organizmga kirishi mumkin. Gigiyenik sharoitlarda bo‘lish
gijjalardan himoya qilmaydi, shuning uchun ularning oldini olish uchun qat’iy gigiena qoidalariga rioya qilish zarur.
2. “Gijjalar faqat bolalar va yoshlar uchun xavfli”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalarning asosan bolalar va yoshlarni zararlashini, kattalar uchun xavfli emasligini o‘ylaydi.
Haqiqat: Gijjalar har qanday yoshdagi odamlarni zararlashi mumkin. Bolalar, albatta, gijjalarga moyil bo‘lishi mumkin, chunki ular ko‘proq jismoniy faoliyatda bo‘ladi va qo‘l gigienasiga kamroq e’tibor beradi. Biroq, kattalar ham gijjalarga duch kelishi mumkin, ayniqsa ular toza bo‘lmagan oziq-ovqatlarni iste’mol qilsa yoki infeksion manbalar bilan aloqada bo‘lsa.
3. “Gijjalarning mavjudligi faqat qorin og‘rig‘i va qichishish bilan namoyon bo‘ladi”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalarning mavjudligi faqat qorin og‘rig‘i va terida qichishish bilan bog‘liq deb o‘ylaydi.
Haqiqat: Gijjalarning ko‘plab yashirin belgilari bo‘lishi mumkin, masalan, charchoq, allergik reaktsiyalar, uyqu buzilishlari, va ovqat hazm qilish muammolari. Gijjalarning salomatlikka ta’siri aniqroq bo‘lishi uchun tibbiy tekshiruvlar va diagnostika zarur.
4. “Gijjalarning davolash uchun faqat kimyoviy dorilar kerak”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalarga qarshi faqat kimyoviy dori-darmonlar yordamida davolanish mumkin deb o‘ylaydi.
Haqiqat: Gijjalardan qutulish uchun tabiiy vositalar ham samarali bo‘lishi mumkin. Masalan, sarimsoq, chay qoshig‘i moyi (tea tree oil) va boshqa tabiiy mahsulotlar gijjalarga qarshi kurashishda yordam beradi. Biroq, tabiiy vositalarni ishlatishda ehtiyotkorlik va mutaxassislar maslahatiga rioya qilish zarur.
5. “Gijjalarning oldini olish uchun dorilar kerak, gigiena qoidalariga rioya qilish shart emas”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalarning oldini olish uchun faqat dorilarni ishlatish yetarli, gigiena qoidalariga e’tibor bermaslik mumkin deb o‘ylaydi.
Haqiqat: Gijjalardan oldini olishda gigiena qoidalariga rioya qilish muhimdir. Qo‘llarni yuvish, oziq-ovqatlarni to‘g‘ri tayyorlash va iflos suvdan saqlanish gijjalarning tarqalishini kamaytirishga yordam beradi. Dorilar va tabiiy vositalar gigiena qoidalari bilan birgalikda samarali bo‘ladi.
6. “Gijjalarning mavjudligi faqat tibbiy tekshiruvlar orqali aniqlanadi”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalarning mavjudligini faqat tibbiy tekshiruvlar orqali aniqlash mumkin deb o‘ylaydi.
Haqiqat: Gijjalarning mavjudligini aniqlash uchun tibbiy tekshiruvlar zarur bo‘lishi mumkin, lekin ba’zi hollarda uy sharoitida ham ehtiyotkorlik bilan testlar o‘tkazish mumkin. Masalan, ichak gijjalari uchun uy sharoitida foydalaniladigan testlar mavjud. Biroq, aniq tashxis qo‘yish va davolash uchun mutaxassis maslahatiga murojaat qilish muhimdir.
7. “Gijjalardan to‘liq qutulish mumkin emas”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalardan to‘liq qutulish mumkin emas deb hisoblaydi.
Haqiqat: Gijjalardan to‘liq qutulish mumkin. To‘g‘ri diagnostika, davolash va oldini olish choralari orqali gijjalarning salbiy ta’sirlarini kamaytirish va ularni to‘liq bartaraf etish mumkin. Tibbiy yordam, tabiiy vositalar va gigiena qoidalariga rioya qilish orqali gijjalardan qutulish mumkin.
8. “Gijjalardan qutulish uchun faqat dorilar va davolanish kerak, profilaktika muhim emas”
Xato fikr: Ba’zi odamlar gijjalardan qutulish uchun faqat dorilar va davolanishni ahamiyatli deb hisoblaydi, profilaktika choralari esa kamroq e’tiborga olinadi.
Haqiqat: Gijjalarning oldini olish va ularni qaytadan paydo bo‘lishining oldini olish uchun profilaktika choralarini amalga oshirish juda muhimdir. Gigiena qoidalariga rioya qilish, toza oziq-ovqat va suvdan foydalanish, shuningdek, uy sharoitida xavfli joylarni tozalash kabi choralar gijjalardan saqlanishda muhim rol o‘ynaydi.
Gijjalarga oid xato fikrlarni tushunish va ularga qarshi to‘g‘ri chora-tadbirlarni ko‘rish salomatlikni saqlashda muhim ahamiyatga ega. Gijjalarning xavfini kamaytirish va sog‘liqni saqlash uchun to‘g‘ri ma’lumotlar bilan tanishib chiqish kerak.
